Xu hướng phát triển du lịch mới tại Việt Nam

Sự phát triển của ngành Du lịch đã và đang góp phần bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa, tài nguyên thiên nhiên và đóng góp đáng kể vào sự phát triển kinh tế đất nước. Tuy nhiên, tại một số tỉnh duyên hải, đặc biệt tại các khu vực lân cận và trong vùng đệm các khu bảo tồn thiên nhiên và các khu di sản thế giới, sự phát triển du lịch quá mức đang gây ra nhiều quan ngại.

1. Du lịch một mình

Ảnh: Du lịch một mình

Trong những năm gần đây, du lịch một mình đã trở thành một trong những xu hướng du lịch được nhắc đến nhiều nhất trên thế giới, và ngày càng có nhiều người lựa chọn du lịch, trải nghiệm một mình như là một hoạt động thiết yếu trong cuộc sống. Với hình thức du lịch một mình, du khách sẽ thực hiện chuyến du lịch đi một mình đến những nơi khác nhau, tự ra quyết định về chuyến đi, tự lựa chọn các dịch vụ cũng như hoạt động tại điểm đến hướng đến các trải nghiệm, tận hưởng của cá nhân. Chương trình du lịch một mình tại Việt Nam thường dành cho những du khách trẻ tuổi, yêu thích sự năng động, náo nhiệt, thích chụp ảnh và khám phá cuộc sống địa phương.

Giải thưởng Du lịch ASEAN-Nhật Bản 2019 đã vinh danh tour "Du lịch một mình khám phá Việt Nam" lọt top 11 sản phẩm du lịch hấp dẫn nhất tại Đông Nam Á. Thành phố Hồ Chí Minh được coi là điểm đến hàng đầu cho loại hình này, nằm trong top 10 điểm đến du lịch hàng đầu cho khách du lịch một mình ở châu Á (theo Agoda năm 2018). Trang Wanderlust (Anh) đánh giá hành trình khám phá Đồng bằng Sông Cửu Long và Thành phố Hồ Chí Minh là một trong chín trải nghiệm độc đáo cho khách du lịch một mình, với những trải nghiệm tuyệt vời, khoảng thời gian sống chậm lại bên những khung cảnh kỳ thú của những khu chợ nổi trên sông, những cánh đồng lúa bát ngát có ở khắp nơi và cả đô thị náo nhiệt sầm uất với những kiến trúc cổ kính đan xen với với sự hiện đại.

2. Du lịch xanh

Ảnh: Du lịch xanh

Theo Tổ chức Du lịch thế giới, các loại hình du lịch xanh, du lịch có trách nhiệm, thân thiện với môi trường tiếp tục là xu hướng nổi bật. Khách du lịch thế hệ mới là những người yêu môi trường, tôn trọng và có trách nhiệm với môi trường, vì vậy xu hướng tìm về những giá trị văn hóa đặc sắc và sinh thái nguyên sơ cũng đang trở nên thịnh hành.

Tại Việt Nam, du lịch xanh, du lịch bền vững trên nền tảng du lịch xanh sẽ là con đường phát triển xuyên suốt trong thời gian tới. Các nghiên cứu gần đây tại Việt Nam cho thấy, khách du lịch tới nước ta đang có xu hướng chọn các khách sạn, khu du lịch và các dịch vụ, hàng hóa có nhãn sinh thái, thân thiện với môi trường. Phát triển du lịch xanh cũng là giải pháp giúp tăng lượng khách có mức thu nhập cao và ý thức, hành xử văn minh khi tham gia du lịch. Việt Nam sở hữu nhiều điểm đến du lịch xanh, du lịch cộng đồng hấp dẫn tại miền núi phía Bắc như Sơn La, Hà Giang, Lào Cai; ở khu vực miền Trung có Nghệ An, Quảng Nam và các tỉnh khu vực Đồng bằng Sông Cửu Long. 

3. Du lịch bằng xe tự lái

Du lịch bằng xe tự lái đang ngày càng trở nên thịnh hành tại Việt Nam. Loại hình du lịch này vừa mang đến sự tự do thoải mái, chủ động thời gian và giúp tránh khỏi những nguy cơ lây nhiễm dịch bệnh từ phương tiện công cộng.

Điểm đến của những chuyến đi này là những nơi vắng vẻ, hoang sơ gần gũi với thiên nhiên và đủ gần để không cần sử dụng máy bay. Các hoạt động đi kèm thường là cắm trại, hoạt động tập thể, đạp xe hoặc trekking, thăm các vườn quốc gia như Vườn quốc gia Ba Vì (Hà Nội), Vườn quốc gia Ba Bể (Bắc Kạn), Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng (Quảng Bình), Vườn quốc gia Mũi Cà Mau… Từ năm 2018, tuyến du lịch bằng xe tự lái kết nối các kinh đô Việt Nam – Lào được đưa vào khai thác, với lộ trình 7 ngày 6 đêm. Xuất phát từ Khu di tích Hoàng thành Thăng Long (Hà Nội), tuyến du lịch sẽ được kết nối với cố đô Luông Pha Băng, Thủ đô Viêng Chăn và các điểm du lịch nổi tiếng khác của đất nước Lào. Điểm độc đáo của tuyến du lịch này là người tham gia được tự trải nghiệm lái xe, khám phá, giao lưu, tìm hiểu lịch sử, ẩm thực... của hai đất nước.

Ảnh: Du lịch bằng xe tự lái

4. Du lịch cộng đồng 

Mục tiêu phát triển bền vững chỉ có thể đạt được khi người dân được tham gia và có vai trò quyết định trong quá trình hoạch định, quản lý du lịch cộng đồng. Chỉ có như vậy mới bảo đảm du lịch được phát triển phù hợp với những giá trị của cộng đồng, đồng thời bảo đảm chi phí và lợi ích được chia sẻ công bằng. Phát triển du lịch theo hướng bền vững không chỉ mang lại lợi ích tốt nhất cho cộng đồng mà cũng có ý nghĩa quan trọng đối với các bên liên quan khác.

Việc phát triển các sản phẩm du lịch cộng đồng là phù hợp với xu thế thời đại, đáp ứng nhu cầu khám phá của đông đảo du khách muốn tìm hiểu văn hóa dân tộc đặc sắc. Dầu vậy, các chuyên gia du lịch cũng có đưa ra lời khuyến cáo: Muốn du lịch cộng đồng phát triển cần giữ nguyên gốc, nguyên sơ, chất phác chân thực của văn hóa bản địa, đó là giá trị cốt lõi của cộng đồng, không để đánh mất nó. Phát triển du lịch thì phải có trách nhiệm với xã hội. Để phát triển kinh tế địa phương, tôn trọng những giá trị bản địa, giá trị cộng đồng thì loại hình du lịch có trách nhiệm sẽ là giải pháp cho sự phát triển du lịch cộng đồng đúng hướng và bền vững. Một nền du lịch bền vững thì những người dân tại đó phải được hưởng lợi từ sự phát triển du lịch của địa phương…

Du lịch cộng đồng đang ngày càng phát triển tại Việt Nam, đặc biệt là hình thức du lịch homestay, góp phần tạo việc làm, xóa đói, giảm nghèo, nâng cao đời sống cho người dân tại nhiều địa phương, đồng thời góp phần phát huy thế mạnh văn hóa bản địa. Tuy nhiên, do hoạt động nhỏ lẻ, theo hình thức tự phát, thiếu chuyên nghiệp, đầu tư chưa bài bản, lại chưa có cơ chế hỗ trợ cụ thể từ phía cơ quan chức năng nên du lịch cộng đồng chưa thực sự phát triển, thu nhập của người dân làm du lịch cộng đồng còn phụ thuộc vào các doanh nghiệp lữ hành, hướng dẫn viên.

Điều đáng lo ngại và cản trở nhất đối với cộng đồng địa phương tham gia làm du lịch là thiếu tính chuyên nghiệp trong việc tổ chức và hạn chế khả năng ngoại ngữ. Ngoài ra, sự tham gia của cộng đồng địa phương vào quá trình ra quyết định, tổ chức các hoạt động du lịch còn thụ động, mang tính hình thức. Mặc dù là chủ thể của loại hình du lịch cộng đồng nhưng phần lớn người dân địa phương chỉ là nhân viên thời vụ mỗi khi các công ty lữ hành đưa khách đến, chỉ tham gia vào một số công việc đơn giản như: chèo thuyền, phục vụ các bữa ăn, khuân vác...; còn các công việc chính như hướng dẫn du khách tham quan, lên thực đơn mang tính đặc trưng của vùng miền hay thiết kế các chương trình tham quan lại thuộc quyền của các đơn vị lữ hành.

Có thể thấy, tính bền vững trong việc phát triển du lịch cộng đồng là một thách thức lớn không chỉ trong thời điểm hiện nay mà còn cả trong tương lai nếu không có những giải pháp đồng bộ, phù hợp.

5. Du lịch có trách nhiệm

Du lịch có trách nhiệm giúp tăng trưởng kinh tế, đảm bảo tính toàn vẹn môi trường, tạo sự công bằng xã hội, tăng cường lao động, phát huy các giá trị và tôn trọng văn hóa địa phương, tạo ra những sản phẩm du lịch có chất lượng, hàm lượng văn hóa và giá trị đạo đức cùng giá trị trải nghiệm cao hơn.

Du lịch có trách nhiệm tại các điểm đến được hiểu là việc hạn chế tối đa các tác động tiêu cực về kinh tế, môi trường và xã hội; tạo ra lợi ích kinh tế lớn hơn và nâng cao phúc lợi cho người dân địa phương, cải thiện điều kiện làm việc và tham gia vào hoạt động du lịch; khuyến khích người dân địa phương tham gia vào các quyết định có ảnh hưởng đến cuộc sống của họ; đóng góp tích cực vào việc bảo tồn các di sản thiên nhiên và văn hóa nhằm duy trì một thế giới đa dạng; cung cấp những trải nghiệm thú vị cho du khách thông qua mối liên kết giữa khách du lịch và người dân địa phương, tạo hiểu biết về các vấn đề văn hóa, xã hội và môi trường tại địa phương; tạo cơ hội cho những người khuyết tật và có hoàn cảnh khó khăn; tôn trọng văn hóa địa phương, khuyến khích sự tôn trọng lẫn nhau giữa khách du lịch và người dân địa phương; tạo dựng niềm tin, lòng tự hào dân tộc cho cộng đồng.

| Xem thêm địa điểm review du lịch việt nam : https://bds.net/du-lich/review

Tài liệu tham khảo :

(1) Theo Tạp chí Du lịch

(2) Theo Tổng cục du lịch
( Viết bởi : CEO - Founder Trịnh Công )